“Kendimi motive edemiyorum”, “Motivasyonum çok düşük”, “Yeni bir işe başlamakta zorlanıyorum”, “Ders başına oturamıyorum”…. diye sürüp giden motivasyon kaynağımızın zayıf olduğunu ifade eden cümleler vardır.
Motivasyon, insanın bir şeyleri yapmaya yönelik duyduğu arzudur. Motivasyonu belirleyen ise, insanın ihtiyaçlarıdır. Bu ihtiyaçlar kimi zaman fiziksel (susamak, acıkmak vb.) ihtiyaçlarken, kimi zaman da duygusal (ilgi ve sevgi, güven vb.) ve ruhsal (anlam arzusu) olabilmektedir.
Bizi motive eden ihtiyaçlarımız olduğundan öne çıkan ihtiyacımız o an için her ne ise, motivasyon kaynağımız o olmaktadır. Örneğin karnımız çok aç olduğunda, sevgi ihtiyacının yerini, fiziksel ihtiyacımızı karşılama arzusu almakta ve motivasyonumuz yemek bulma veya yapma üzerine olmaktadır.
Karnımız tok, güvendeyiz ve yine de motive olamıyorsak, psikolojik oksijenimizde ( takdir, onay, destek verme) sıkıntı olabilmektedir. Psikolojik oksijen insanın kendine verdiği bir motivasyon biçimidir. Kendimizi gerçekleştirmeye yönelik bir hedefimiz olduğunda, hedefimizin bizim için bir ihtiyaç olduğuna hem fikir olmamıza rağmen, motivasyon konusunda yaşadığımız güçlük, kendimize vereceğimiz psikolojik oksijenin niteliğindedir.
Öncelikle, motivasyon için bizi ayağa kaldıracak ve kendisine doğru götürecek kadar bizi saran bir hedefimiz var mı? karar vermek en iyi adımlardan ilkidir.
Onun içinde neler yapıyor olacağız, bizi nasıl tatmin edecek, onu yaşarken neler hissediyor olacağız biraz düşünelim.. Anlam bulabiliyor muyuz? Bu duygu, his nasıl?
Her şey çok iyi.. İstiyoruz bunu.. Hem fikiriz.. O halde yine de motive edecek yeni kaynaklara ihtiyaç duyuyorsak.. Kendi içsel engellerimiz var mı bir de ona bakalım..
Ayağımızı tökezleten, onu gerçekleştirdiğimizde hayatımızı değiştirecek şeyler neler..? Belki de bu değişimi karşılamak, arzu etmek ya da hayal kurmak kolay kolay olmayabilir. Bu değişimi, bu yeni yolu seçtiğimizde vazgeçecek şeylerimiz iyi ya da kötü alışkanlıklarımız (ama yine de alışkanlık) ya da belki değer verdiğimiz şeyler ya da kişiler olabilir mi? Evet deyip harekete geçtiğimizde neleri terk etmek durumunda kalıyoruz? İçsel engellerimizi açığa çıkaralım..
Şimdi motivasyonumuza engel olan şeyler biraz daha belli oldu.. Korkularımız.. Kaygılarımız.. Kendimize söylediğimiz engelleyici sözler.. Karşılaştırmalar..
Baş etmemize yardım edecek şeyler var.. Örneğin, motivasyonumuzu düşürecek biçimde kendimize “aman ben nasıl yapacağım bunu, o kadar güçlü değilim ki” demişiz. O halde böyle konuşan yanımızı bunu nasıl yapabileceğimize ikna edebiliriz. Destekleyebiliriz.. Hedefimizin içinde olduğumuzda, geçtiğimiz yolların, yaptığımız şeylerin neler olduğunu ona anlatabiliriz… Bu korkuyu nasıl çözdüğümüzü ona anlatabiliriz.
Bizi motive etmesini istediğimiz konu her neyse heyecan duyacak kadar içinde, hayal kurarak vakit geçirmek en iyi yollardan bir diğeri.
Bunu yapan ben, neleri farklı bugün olduğundan farklı yaptım? Hangi yeni yollar buldum ve denedim.. Kimlerle temas kurdum.. İlk ne zaman bunun için bir şey yapmaya başladım. Beni ilk defa bunun için bir şey yapmaya ne itmişti?
Cevaplar bizde..
Hatice ÜNAL
Klinik Psikoloji Uzm.
